Gözler İstanbul’un yanıbaşındaki büyük tehdite çevrildi. Herkes kaygılı herkes ne yapacağını araştırıyor. Oturduğu yaşadığı semtin sarsıntıya karşı sağlam olup olmadığını anlamaya çalışıyor.
Olası İstanbul sarsıntısının yıkıcı tesirleri yaratacağı büyük felaket konusunda birbirinden farklı senaryolar var. Bunlar içinde başkalarına nazaran ağır basan senaryoya nazaran, binaların yüzde 26’sının hafif, yüzde 13’ünün orta, yüzde 4’ünün ağır hasar görmesi ve yüzde 17’sinin orta ve üstü hasarlanacağı iddia ediliyor. Ağır hasar alması beklenen konut sayısının ise 211 bin olacağı kestirim ediliyor.
Kahramanmaraş merkezli ve 11 ilin etkilendiği sarsıntılarda ise 821 bin bağımsız kısım, 279 binanın acil yıkılacak, ağır hasarlı ve orta hasarlı olduğu tespit edildi. 11 vilayetteki toplam konut sayısı ise 2.6 milyonun biraz üzerindeydi. Kabaca, zelzele bölgesindeki toplam konutların yüzde 31’i sarsıntıda ağır hasar aldı. Toplam 2.6 milyon konutun da 1.3 milyonun mecburî sarsıntı sigortası bulunuyordu. Yani, zelzele bölgesinde her iki konuttan birini DASK’ı bulunuyordu. Düne kadar da bölgeden 380 bine yakın konuttan DASK’a hasar ihbarı yapıldı ve karşılığında da DASK, 4 milyar lira hasar ödemesi yaptı. Kestirimi olarak da zarurî zelzele sigortalı konutlar için DASK, 26 milyar liralık ödeme yapacak.
Kahramanmaraş sarsıntısından yola çıkarak muhtemel İstanbul sarsıntısında de konut hasarlarının yüklü DASK tarafından karşılanacağını rahatlıkla söyleyebiliriz. İstanbul’da toplam konut sayısı 4.1 milyon adet ve bunların 2.7 milyonu mecburî sarsıntı sigortası ile sigortalı. Buna nazaran de İstanbul’da, toplam konutların yüzde 65’i zelzeleye karşı sigortalanmış durumda.
KORUMASIZ İLÇELER
Mesela, Çatalca’da, 27 bin bina olmasına karşın zelzeleye karşı sigortalı konut sayısı 10 binin biraz üzerinde. Sigortalılık oranı çok düşük; neredeyse bina başına bir mecburî sarsıntı sigortası bile düşmüyor. Emsal durum Ümraniye için de geçerli. 52 bin bina, 114 bin sarsıntı poliçesi var. Bina başına iki poliçe lakin düşüyor. Şile’de bina sayısının yarısı kadar DASK poliçesi var. Sultanbeyli de tıpkı durumda; 34 bine yakın bina var, hepi topu sigortalı konut sayısı 24 binin biraz üzerinde. Arnavutköy, Beykoz, Adalar tıpkı durumda.
BAZILARINDA DURUM İYİ
Tüm ilçelerde durum bu kadar berbat değil. Sigortalı konut sayısı yüksek olan ilçeler de var. Mesela, Bakırköy; 12 bine yakın bina ve 55 bin sarsıntı sigortalı konut var. Esenyurt’ta durum daha uygun; 38 binin üzerinde bina olmasına rağmen sigortalı konut sayısı neredeyse 194 bine yakın. Beşiktaş, Beylikdüzü, Kadıköy, Küçükçekmece; başka ilçelere nazaran zelzeleye karşı sigorta muhafaza oranı yüksek olan ilçeler.