Mantar enfeksiyonlarının evrimleşerek tedavi için kullanılan ilaçlara karşı direnç kazanması, kimi bilim insanlarının “sessiz salgın” olarak tanımladığı önemli bir sorun haline geliyor. Bu durum, enfeksiyonların daha süratli yayılmasına ve tedavi süreçlerinin zorlaşmasına neden oluyor. Araştırmacılar, mantar enfeksiyonlarının bu direnç geliştiren yapısının, bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler için büyük bir tehdit oluşturduğunu ve ivedilikle ele alınması gerektiğini vurguluyor. Bu “sessiz salgın” ile gayret etmek için yeni ilaçların ve tedavi formüllerinin geliştirilmesi gerekiyor.
MANTAR ENFEKSİYONLARI ÖNEMLİ TEHDİT OLUŞTURUYOR
Dünya, her yıl yaklaşık 5 milyon insanın vefatına katkıda bulunan antibiyotik direnci krizine karşı gayret ederken, bilim insanları mantar enfeksiyonlarının da önemli bir tehdit oluşturduğunu vurguluyor.
Manchester Üniversitesi’nden moleküler biyolog Norman van Rhijn ve memleketler arası araştırma grubu, yalnızca bakterilere odaklanmak yerine mantar enfeksiyonlarına da dikkat çekiyor. Grup, hükümetleri, bilim topluluğunu ve ilaç sanayisini, mantar enfeksiyonlarının yarattığı tehdidi ciddiye almaya ve bu problemle çaba için daha fazla kaynak ayırmaya çağırıyor.
Bu global sıhhat krizi, bilhassa bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler için büyük risk taşırken, bilim insanları mantar enfeksiyonlarına karşı daha tesirli tedavilerin geliştirilmesi gerektiğini belirtiyor.
Dünya Sıhhat Örgütü’nün 2022 yılında yayımladığı “Mantar Öncelikli Patojen Listesi”, insan sıhhati için en tehlikeli mantar patojenlerini sıralıyor. Listede, teneffüs sistemini tehdit eden Aspergillus fumigatus, maya enfeksiyonlarına neden olan Candida, ürogenital sistem ve kan deveranını enfekte edebilen Nakaseomyces glabratus ve deri, saç, tırnakları etkileyen Trichophyton indotineae üzere tehlikeli tipler yer alıyor. Bilhassa yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler, bu enfeksiyonlara karşı daha savunmasız durumda. Bu liste, global sıhhat tehditlerine karşı daha tesirli gayret stratejileri geliştirilmesi gerektiğini vurguluyor.
TARIM UYGULAMALARI ÖLÜMCÜL MANTAR ENFEKSİYONLARINI TETİKLİYOR
Araştırmalara nazaran, ölümcül mantar enfeksiyonları dünya çapında her yıl 6,5 milyon kişiyi etkiliyor ve 3,8 milyon mevte neden oluyor. Mantarlar, bakteriler ve virüslere kıyasla daha karmaşık organizmalar olduğundan, tesirli ilaçların geliştirilmesi bilim insanları için kuvvetli bir süreç haline geliyor. Şu anda, derin yahut invaziv mantar enfeksiyonlarını tedavi etmek için sadece dört ana sistemik antifungal sınıfı bulunuyor ve bu ilaçlara karşı direnç giderek yaygınlaşıyor.
Bilim insanları, tarımda kullanılan fungisitlerin de mantar enfeksiyonlarına karşı direncin artmasına katkıda bulunduğunu belirtiyor. Tarım uygulamalarında kullanılan fungisitler, insan sıhhatini tehdit eden mantarlarda çapraz dirence yol açabiliyor. Bu nedenle, dünya genelinde tarım eserlerini muhafaza ve mantar enfeksiyonlarını tedavi etme ortasında bir istikrar kurulması gerektiği vurgulanıyor.
Uzmanlar, bu dengeyi sağlamak için global işbirliği ve düzenlemelerin ehemmiyetini vurgularken, bilhassa makul antifungal ilaçların kullanımının sonlandırılmasını öneriyor. Bu yaklaşım, hem besin güvenliği hem de gelecekte mantar enfeksiyonlarına karşı gayrette dirençli patojenlerin tesirini azaltmayı hedefliyor.
Çalışma, The Lancet’te yayımlandı.