30 Ekim 2020’deki 6.6 büyüklüğündeki Sisam-İzmir depreminin üzerinden 4 yıl geçti İzmir mukadderatına terk edildi. İzmir sarsıntısı sonrası 118 yurttaş hayatını kaybederken 1034 yurttaşta yaralandı. O gün, konutlarını, sevdiklerini kaybedenlerin yaraları hala sarılmadı.
Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir ve İzmir Depremzedeleri Dayanışma Derneği (İZDEDA) Kurucu Başkanı Haydar Özkan, depremin 4. yıldönümünde Cumhuriyet’ten Ece İçmez’e konuştu.
Türkiye’nin son 100 yılda yaşanan yüksek can ve mal kaybına karşın sarsıntıya dirençli olmadığını belirten Sözbilir, İzmir’in sarsıntıya hazırlıklı olmadığını ve Ege Denizi’ndeki tsunami tehlikesinin göz önünde bulundurulması gerektiğini vurguladı. Haydar Özkan, 80 bin arızalı konuttan sırf 5 bininin sıkıntılarının giderildiğini belirterek, devletin daha fazla takviye sağlaması gerektiğini söz etti. Özkan, birçok ailenin kuvvetli bir süreçten geçtiğini ve kimi ailelerin konutlarını sattığını lisana getirdi
“Türkiye sarsıntıya dirençli değil”
Prof. Dr. Sözbilir, son 100 yılda yaşanan yüksek oranda can ve mal kaybına karşın Türkiye’nin şimdi sarsıntıya dirençli bir ülke olamadığını söz ederek, her büyük sarsıntı sonrası ülkede bir seferberlik başlatıldığını lakin son 100 yılda yaşanan yüksek oranda can ve mal kaybına karşın Türkiye’nin şimdi sarsıntıya dirençli bir ülke olamadığını tabir etti. Sözbilir, İzmir’in 6.0’dan büyük bir zelzeleye hazırlıklı olmadığını gösterdiğini vurgulayarak “İzmir’in Karşıyaka, Bayraklı, Bornova, Konak, Altındağ, Işıklar, Pınarbaşı, Balçova, Narlıdere ve Güzelbahçe üzere yer alan binaların değerli ölçüde hasar göreceği ve buna bağlı olarak çok sayıda can ve mal kayıplarının yaşanacağı öngörülmektedir’’ diye konuştu.
“Tsunami tehlikesi var”
İzmir vilayetinde 17 adet canlı fayın bulunduğunu ve bu fayların Mw=6 ile Mw=7.2 büyüklüğünde yıkıcı sarsıntılar üretme potansiyeline sahip olduğunu belirten Sözbilir, gelecekte muhtemel bir sarsıntıya karşı riskleri azaltmak için sismik tehlike kaynaklarının düzgün tanınması ve bina envanterinin sağlamlaştırılması gerektiğini anlattı. Ayrıyeten, İzmir’in Ege Denizi’ndeki tsunami tehlikesi nedeniyle daha dikkatli olunması gerektiğini vurguladı. Prof Dr. Sözbilir, Türkiye’nin jeolojik yapısının zelzeleleri kaçınılmaz kıldığını ve bu nedenle şuurlu bir strateji geliştirilmesi gerektiğini belirterek “Birincisi yer bilimleriyle yoğrulan bir bilgi birikimine, ikincisi 7’den 70’e makul bir sarsıntı şuuruna, üçüncüsü Devletin sürdürülebilir bir sarsıntı siyasetine, dördüncüsü bilimsel gelişmeleri yakından takip eden bilim beşerlerine, zelzele konusunda uzmanlaşmış yetkin mühendislere ve beşincisi sarsıntıya karşı dirençli-sağlıklı bir toplumun çıkarları doğrultusundaki idare biçimini prensip edinen mahallî idarelere gereksinim var’’ açıklamasında bulundu.
“İzmir pilot vilayet seçilmişti”
2022 yılında Hazine ve Maliye Bakanlığı, İklim ve Afetlere Dirençli Kentler Projesi kapsamında Dünya Bankası ile 512,2 milyon Dolar kredi mukavelesini imzalamıştı. 2024 Temmuz ayında ise Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Dünya Bankası protokolünce ‘İklim ve Afetlere Güçlü Şehirler’ projesi kapsamında 330 milyon 500 bin Euro bütçe ile İzmir pilot vilayet seçilmişti. Bahse ait, “Dünya Bankası fonu aracılığıyla kredi tanımlandı lakin bu dayanaktan, inşaatına başlamış olanların yararlanamıyor” diyen Özkan, devletin bu hususta daha fazla dayanak sağlamasını talep etti.
“Sünnet, vücut bütünlüğüne bir tehdit mi geleneğin vazgeçilmezi mi?” Yönetmen Ece Dizdar anlatıyor |