Müfredatında ezbere dayalı pek çok eser, muharrir ve periyot barındıran edebiyat dersi üniversiteye hazırlık sürecinde öğrenciler için zorlayıcı olabiliyor. Öğrenciler küçük not defterlerine sık sık göz atarak ya da yaptıkları kodlamalarla edebiyat dersindeki bilgileri ezberleyerek öğrenmeye çalışıyor. Kütahya Aysel-Selahattin Erkasap Toplumsal Bilimler Lisesi’nde vazife yapan 47 yaşındaki Türk Lisanı ve Edebiyatı öğretmeni Hakan Bengül, öğrencilerinin kalıcı öğrenme sağlaması, akran öğrenmesi ve küme çalışması tekniğinden eğlenerek faydalanmaları için tüm edebiyat bilgisini içine sığdırdığı bir kutu oyunu tasarladı. Yaklaşık bin sorunun yer aldığı iki parkurlu oyunda birinci etap TYT sorularını ikinci etap ise ‘bilgiye dayalı’ AYT sorularını içeriyor. İkişerli kümelere ayrılan iki grupla oynanabilen, bir kişinin de hakemlik yaptığı Mahlas’ta soruları yanlışsız bilip iki etabı evvel tamamlayan kazanıyor. Öğretmen Bengül geliştirdiği kendine has öğretme metodunu şöyle anlatıyor:
SANAL VE KİŞİSEL ÖĞRENMEDEN UZAK
“Türkçe her ne kadar muhakeme yeteneğine dayansa da edebiyata ait temel bilgilere hakim olmak gerekiyor. Öğrencilerimizi edebiyatın gizemli dünyasıyla buluştururken eğlendirmek ve bilginin kalıcı hale gelmesini sağlamak isteğiyle bu çalışmaya başladım. Bu formülle onları teknolojinin tehlikeli tarafından uzak tutmaya çalışırken küme çalışmasına teşvik ediyoruz. Dijital kaynaklı ferdî öğrenmeden daha kalıcı bir öğrenme sağladığımıza inanıyorum. Öğrencilerimiz 4 kişi oynadıkları bu oyunda akran öğrenmesinden de faydalanıyorlar. Bir öğrenciye; “4 kişi edebiyatın şu periyodundan şu isimleri ve yapıtlarını oturup ezberleyin” desek bu onlar için heyecan verici olmazdı. Rekabetçi ruhu tetiklemek için de her yıl 12’inci sınıflar ortasında bir turnuva düzenliyoruz.
Ahmet Uslu ve Hakan Bengül
NASIL OYNANIYOR?
Oyun tasarımı için meslektaşım Ahmet Uslu ve 6 öğrenciyle çalışarak bütün edebiyat dünyasını soru kartlarına döktük. Zorluk derecelerine nazaran sınıflandırılmış yaklaşık bin edebiyat sorusu yer alıyor. Daha motive edici olması için oyunun piyonlarına Türkiye’nin en uygun üniversitelerinin logolarını koyduk. Her bir öğrenci hayalindeki üniversiteye nazaran piyon seçiyor. Oyun tahtasında ise biri TYT’yi oburu ise AYT’yi temsil eden iki parkur bulunuyor. İkişer şahıstan oluşan iki grupla oynanan Mahlas’ta büyük zarı atan oyuna başlıyor. Çark döndürülüyor ve gelen renk sorunun zorluk seviyesini belirliyor. Soruya hakikat yanıt veren yine zar atıyor ve piyonunu gelen sayı kadar ilerletiyor. Piyonun geldiği kutudaki yönergeler ceza yahut mükafatı işaret ediyor. ; ‘Arkadaşına çok takıldın’, ‘telefonla çok oynuyorsun’ ‘sınav ve gelecek kaygısı’ üzere cezalarda piyon geriye gidiyor. Birinci kulvarı bitiren TYT’de başarılı sayılıyor ve AYT katına geçiyor. İkinci kulvarı evvel tamamlayan galip sayılıyor.
İLGİYİ VE BAŞARIYI ARTIRDI
Oyunumuzun ismini takma isim manasına gelen ‘Mahlas’ koyduk ve sloganını Mehmet Rauf’un romanından esinlenerek ‘Halas için mahlas’ biçiminde belirledik. Halas kurtuluş demek ve bu oyunla üniversite imtihanında edebiyatın yükünden kurtuluşu anlatmak istedik. Okulumuzun edebiyat köşesinde her vakit duran bu oyun sayesinde öğrencilerimizin edebiyata ilgileri çok arttı ve ders notları yükseldi. Edebiyat mecmualarına abone olmaya başladılar ve özel sayılarını biriktirenler var. Bu ilgi YKS’de muvaffakiyet olarak dönmeye başladı. Birinci bine 178, 282, 600 ve 700’üncü olmak üzere 4 öğrencimiz girdi. Oyunda başarılı olunca; ‘burada yapabiliyorsam, üniversite imtihanında da yapabilirim’ demeye başladılar.”
‘MAHLAS’ DAYANAĞIYLA YKS’DE 178’İNCİ
2024 YKS’de Türkiye 178’incisi olan Elif Rana Atiş Boğaziçi Üniversitesi Türk Lisanı ve Edebiyatı Kısmını kazandı. Edebiyata ilgisinin Mahlas oyunu sayesinde arttığını ve oyunun imtihanda işini çok kolaylaştırdığını söyleyen Atiş şöyle devam etti:
“Mahlas oyunu 11’inci sınıftayken ilgimi çekmişti ve oynamaya başlamıştım. Bilemediğimiz bir soru olduğunda üzerine konuşarak birbirimize de öğretiyorduk. Bu konuşmalar soruların imtihanda da aklımızda kalmasını sağlıyordu. Bir testte soruyu gördüğümde çağrışım yapıyordu. Bu nedenle bana çok yararı oldu. Aslında ben ezberime güvenirim lakin sayfalarca bilgiyi okuyarak zihnime atmak yerine Mahlas sayesinde bilgiyi beynimize eğlenerek yerleştirdik.”
