Sarsıntı bölgesindeki ağır hasarlı binaların enkaz kaldırma süreçleri ihaleye açıldı. Bu durumun depremzedeler için yeni bir mağduriyet yarattığı ileri sürüldü. Birgün müellifi Timur Soykan, sarsıntı bölgesindeki enkazların yıkımını yapan şirketlere bina içindeki demir, kapı, pvc üzere bedelli materyalleri de alma hakkı tanıyan ihalenin yarattığı problemleri aktardı “Rant çeteleri ceplerini doldursun diye beşerler çürük binalara mahkum edildi ve on binlerce insanımızı kaybettik. Artık hayatta kalan depremzedelerin mallarına çöküyorlar” diye yazdı.
Soykan’ın “Deprem ganimeti” başlıklı yazısının ilgili kısmı şöyle:
“Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, ihaleler için idari, teknik şartnameler, mukavele hazırlayarak valilikler ve kaymakamlıklara gönderdi. Bu ihalelere nazaran; ağır hasarlı binalardaki kapı, PVC pencere, korkuluk üzere ikinci el kullanılabilecek gereçler de hurda ismi altında şirkete geçiyordu.
Teknik şartnamenin 22. unsurunda şöyle denilmişti:
‘Yüklenici tarafından yıkımı gerçekleştirilen ağır hasarlı yapılarda yerinde ayıklama yapılarak ekonomik bedele sahip materyaller ayrılacak…’
Yani devlet depremzedenin ağır hasarlı konutundaki gereçleri şirkete sattı.
Artık şirketler sarsıntı ganimetlerini toplayacak.
İLK KERE ARSUZ’DA ORTAYA ÇIKTI
Bu plan çerçevesinde birinci ihale zelzelede yerle bir olan Hatay’ın Arsuz ilçesinde yapıldı. 300 bin metrekare alanda, 1700 ağır hasarlı binanın yıkımı için açılan ihaleyi 18.5 milyon liraya Konya İnşaatçılar ve İnşaat Materyalleri Satıcıları Esnaf ve Sanatkârlar Odası Başkanı da olan Ali Yazar’ın şirketi aldı.
Birkaç gün sonra…
Binası ağır hasar gören vatandaşlar, kapı, PVC, pencere, korkuluk, demir tente üzere materyalleri sökerken Konya merkezli şirketin adamları müdahale etti ve ‘Bu gereçler artık bizim, devlet bize sattı, alamazsınız’ dediler. Zelzelede bütün mal varlığını kaybetmiş beşerler, artık kendi mallarına el konulmasının şaşkınlığını yaşıyor.
Onlardan biri; Arsuz’da herkesin ‘Dönerci Ali’ olarak tanıdığı, Ali Oruç. Arsuz’da 30 yıllık esnaf. Döner lokantası zelzelede yerle bir oldu. 30 yıllık emeğiyle 2016 yılında Arsuz’da inşa ettiği 8 daire 2 dükkanlı bina da ağır hasar gördü. Sarsıntıdan bu yana çadırda yaşayan Dönerci Ali, binasının karşısındaki boş toprağa sahiplerinin müsaade vermesiyle prefabrik bir lokanta açtı.
‘BENİM BİNAMI KAYMAKAMLIK SATMIŞ’
Ağır hasarlı raporu verilen binadaki kapı, pencere, krom korkulukları söküp almak için şirketler 70 bin TL istiyordu. Lakin parası yoktu. Zelzelede işsiz ve evsiz kalan iki arkadaşıyla materyalleri sökmek için anlaştı. 10 gün boyunca ikinci el kullanılabilecek materyalleri söküp binanın önüne çıkardılar.
Geçen Cuma günü ihaleyi alan şirketin yetkilisi geldi. Ali Oruç yaşadıklarını şöyle anlattı:
‘Benim binamı kaymakamlıktan aldıklarını söylediler. Yalnızca yatak, masa, dolap üzere ferdî eşyalarımı alabileceğimi anlattılar. Söküp binanın önüne koyduğumuz kapıları, pencereleri, korkulukları, hepsini kamyona doldurup götürdüler. Vermezsek polis zoruyla alacaklarını söylediler.’
Yani; devletten ihale alan şirket, Ali Oruç’un kendi binasındaki gereçlere el koydu. Bununla da kalmadı. Ali Oruç, ‘Biz bu bireylerle tartıştık. Benim elemanıma bu gereçleri bana satabileceklerini söylemişler. Yani benim malımı bana satmak istiyorlar. Bu devlet, bu şirket ne vakit bana ortak oldu’ diye konuştu.
‘KENDİ MALIMIZI HIRSIZ ÜZERE GÖTÜRDÜK’
Aynı gün Arsuz-İskenderun yolundaki iki katlı binada da benzeri bir durum yaşandı. Binadaki kapı, pencere, kepenk üzere gereçleri kamyonete yüklemişken şirketin adamları geldi. Yıkım ihalesini aldıklarını ve kontrata nazaran; binadaki materyallerin kendilerine ilişkin olduğunu söylediler. Adil Bey yaşadıklarını şöyle anlattı:
‘Şirketin yöneticisi ‘İsterseniz buradaki gereçleri size satarız’ dedi. Benim binamdaki benim malımı bana satacak yani… PVC pencerenin piyasada 5-6 bin lira olduğunu bize 2 bin liraya vereceğini söyledi. 8 pencere 16 bin lira ediyor. Biz zati depremzedeyiz, paramız mı kalmış. Bu şirketin adamı polis çağıracaklarını söylüyordu. Ben de yeğenime kamyoneti sürüp kaçmasını söyledim. Yani kendi binamızdaki kendi malımızı çalıyor üzere olduk. Sonra gece 03.00’te gelip geri kalan gereçleri hırsız üzere aldık.’
Depremden sonra tüm aile çadırda kaldıklarını anlatan Adil Bey, ‘Aynı durumda çok fazla insan var. Sökülmüş olan gereçlere şirket el koyuyor. Biz can kaygısındayız, bunlar bizim malımıza çöküyor. Vicdan kalmamış’ diyor.
DEPREMZEDEYE KENDİ MALINI SATMAK İSTEDİLER
Aynı binada iki dükkanın sahibi Yusuf Hoş de şirketin söküm yapmalarına müsaade vermediğini anlattı. Yusuf Hoş, şöyle devam etti:
‘Şirket yetkilisi, binanın fotoğrafını gösterdi. ‘Biz devletten bu halde, burayı aldık. Dolap, masa üzere eşyaları alabilirsiniz fakat hiçbir şeyi sökemezsiniz’ dedi. Ben latife zannettim. Benim binamı, devlet benden habersiz satmış. Kapı, pencere, demir tenteleri bunlar götürdü. Bana ‘İsterseniz size uygun fiyata bunları satarız’ dediler. Esasen bizim hiçbir şeyimiz kalmamış, binadaki malımıza da devlet, şirket el koyuyor.’
Oysa ihale şartnamesinde şöyle deniliyor:
‘Her türlü ayrıştırma süreci ağır hasarlı yapı yıkıldıktan sonra gerçekleştirilecek olup yıkım öncesinde hiçbir biçimde sökme ve-veya ayrıştırma sürecine müsaade edilmeyecektir.’
Ancak bu karara rağmen ihale kontratı, şirketin, bina içindeki ekonomik bedeli olan materyalleri almasının önünü açıyor. Arsuz’da yaşanan başlayan zelzele ganimeti skandalı, tıpkı ihalelerin yapıldığı tüm zelzele bölgesine yayılıyor. ” (HABER MERKEZİ)