BirGün Gazetesi müellifi Hayri Kozanoğlu bugün, “Şimşek tesirine IMF’den destek” başlıklı bir yazı kaleme aldı. Kozanoğlu yazısında, IMF’nin Türkiye’yi ziyaretinden sonra birinci müşahedelerini raporlaştırdığını anımsattı. Raporda IMF’nin Bakan Şimşek’in ‘kemer sıkma’ siyasetlerine takviye verdiğini söz eden Kozanoğlu, “IMF’nin Washington patentli Şimşek markalı kemer sıkma programının ardında olduğu, geniş halk kısımlarına bedel ödeten siyasetlere onay verdiği net biçimde görülüyor. Esasen bir icraatın ‘IMF Programı’ diye isimlendirilmesi için Fon’dan kesinlikle döviz borçlanmak gerekmiyor” dedi.
Kozanoğlu’nun yazısı şu halde:
“IMF’nin Türkiye ziyareti sonrası birinci müşahedeleri paylaşıldı. Asıl detaylı rapor IMF yürütme şurasında görüşülüp onaylandıktan sonra yayımlanacak. Lakin IMF’nin Washington patentli Şimşek markalı kemer sıkma programının ardında olduğu, geniş halk kısımlarına bedel ödeten siyasetlere onay verdiği net biçimde görülüyor. Aslında bir icraatın ‘IMF Programı’ diye isimlendirilmesi için Fon’dan kesinlikle döviz borçlanmak gerekmiyor.
Önce cari açığın GSYH’nin yüzde 2,7’sine düştüğü, memleketler arası rezervlerin Nisan’dan beri 91 milyar dolar arttığı, Türkiye’nin risk priminin 440 baz puan geri çekildiği anlatılıyor. Sıkı para ve liberalleşme siyasetlerinden finans ve şirketler kısmının fazla olumsuz etkilenmediği vurgulanıyor.
2024 Aralık enflasyonunun yüzde 43’e, 2025’te ise yüzde 24’e ineceği kestirim ediliyor. Bu oranlar Merkez Bankası üst hududunun az üzerinde. 2025’te ekonomik büyümenin yüzde 2,7 olarak gerçekleşeceği, orta vadede ise potansiyel yüzde 3,5-4 oranlarının tutturulacağı düşünülüyor. Yüksek güç fiyatları, Ortadoğu ve Ukrayna kaynaklı jeopolitik tansiyonlar yahut sermaye akışlarının bilakis dönmesi muhtemel riskler biçiminde sıralanıyor. Enflasyon beklentilerinin tekrar çıpalanmasıyla bu risklerin azalacağı öne sürülüyor. (anlaşılan kabahat tekrar 12 ay sonrası yüzde 73,1 enflasyon bekleyen hane halkına, yani sade yurttaşa atılıyor!). Düşük büyüme, döviz borçlanması ve ‘carry trade’in çözülmesinin kredi risklerini, yani borç geri ödeme problemlerini artıracağının altı çiziliyor.
Enflasyonun düşmesi için mali, nakdî ve gelirler siyasetlerinin koordineli biçimde sıkılaşmasının değeri üzerinde duruluyor. Gelirler siyaseti derken fiyatların düşük tutulması, insanların fakirleşerek mal ve hizmetlere talep yaratma güçlerinin azalmasından duyulan memnuniyet lisana getiriliyor.
Deprem harcamaları dışındaki yatırımların sonlandırılması gereği üzerinde duruluyor. Böylece bütçe açığının maksat GSYH’nin yüzde 3’ünde tutulabileceği kestiriminde bulunuluyor. Bu sayede KÖİ projeleri ve KİT’lerden kaynaklanabilecek fonlama gereğinin karşılanabileceği belirtiliyor. Bekleneceği üzere büyük müteahhitlere KÖİ projelerinin kapsamında fiyat ve ölçü garantisi üzerinde yapılan ödemelere bir tenkit getirilmiyor, örtük onay veriliyor. Yüzde 50 siyaset faizi ile öne çıkan sıkı para siyasetinin enflasyon düşene kadar devamı, gerekirse ek sıkılaştırmaya gidilmesi öneriliyor. Buradan IMF’nin sonbahardaki mümkün bir faiz indirimi onaylamadığı sonucu çıkarmak güç değil.
Fiyatlar, fiyatlar ve başta kiralar başka mukavelelerin geçmiş enflasyona değil, öngörülen resmi enflasyon beklentisine nazaran yapılması gerektiği salık veriliyor.
Hükümetin başta taban fiyat, emek kısmına beklenen enflasyon doğrultusunda artırım verme siyasetinin gerisinde IMF bulunduğu sonucu çıkıyor.
En sonunda kayıt dışı iktisadın azaltılması, emek piyasalarında esnekliğin artırılması ve bayanların iş gücüne iştirakinin üst çekilmesi bahisleri üzerinde duruluyor. Bilindiği üzere esnek emek piyasası denilince; işten çıkarmanın kolaylaştırılması, süreksiz, kısmı vakitli istihdamın yaygınlaştırılmasını anlamak gerekiyor.
Özetle, IMF bildik neoliberal, sıkı para ve maliye siyasetlerine dayanan, kemer sıkmanın tüm yükünü işçilere yıkan reçetesini yeni bilgiler ışığında bir kere daha dayatıyor. Şimşek ve grubunun bu değerlendirmelerden hoşnut kalacağını iddia etmek güç değil. Fakat bu faiz indirme talebi üzerinden tansiyonların dineceği manasına gelmiyor”